Globalne ocieplenie: Jak dzisiejszy klimat ma się do historii i przyszłości?

8 minut(y) czytania

Zaktualizowano dnia: 03 Mar 2021

W jaki sposób zmieniały się temperatury w przeszłości?

Poniższy wykres przedstawia zmiany temperatury Ziemi w ciągu ostatnich 65 milionów lat, i przewidywania tego, jak zmienią się one w przyszłości. Zauważ, że im bliżej teraźniejszości, tym na krótszeokresy podzielony jest wykres.

Image of Historia temperatur na świecie — Historia temperatur na świecie

Patrząc na to, można wywnioskować, że obecne zmiany klimatu nie różnią się wcale od wcześniejszych wzrostów temperatur. Czy jednak widzisz na wykresie, że jeśli w przyszłości podjęte zostaną niewielkie działania w dziedzinie klimatu (linia czerwona) , wówczas średnia temperatura Ziemi wzrośnie do około 4,5°C powyżej poziomów przedindustrialnych ?

W tamtym czasie nie doszło jeszcze do ewolucji ludzi, a nawet mamutów!

Image of Te same temperatury w przeszłości — Te same temperatury w przeszłości

Ten wykres pokazuje najnowsze zmiany temperatury:

Image of Oscylacja między epokami lodowcowymi — Oscylacja między epokami lodowcowymi

W ciągu ostatniego miliona lat Ziemia oscylowała pomiędzy epokami lodowcowymi i cieplejszymi okresami . Nie było to spowodowane przez ludzi, ale przez zmiany w energii promieniowanej przez Słońce, orbitę Ziemi wokół Słońca i kąt, pod którym obraca się Ziemia .

Te zmiany temperatury były bardzo łagodne, a średnia światowa temperatura nie wzrosła o więcej niż 1°C w ciągu ostatnich 10 tysięcy lat. Ta stabilność umożliwiła rozwój ludzkiej cywilizacji.

Jak teraz zmieniają się temperatury?

Do niedawna Ziemia była w naturalnej fazie chłodzenia, która rozpoczęła się około 5 tysięcy lat temu. Chłodzenie zmierzało w kierunku nowej epoki lodowcowej, która miała nastąpić za około 1,5 tysiąca lat. Jednak po około roku 1850 temperatury na świecie zaczęły gwałtownie wzrastać .

Image of Nietypowe ocieplenie — Nietypowe ocieplenie

Przez ostatnie 250 lat ludzie uwalniali gazy cieplarniane do atmosfery, co spowodowało ocieplenie Ziemi o około 1,1°C w czasie, gdy Ziemia powinna była się ochładzać!

Dlaczego martwimy się dziś o zmiany klimatu?

Ziemia ociepla się nietypowo szybko. W ostatnim stuleciu ociepliła się około 10 razy szybciej niż średni wzrost temperatury po każdej epoce lodowcowej.

Pomimo podobnie szybkich i dużych zmian temperatury w odległej przeszłości , obecne globalne ocieplenie jest niebezpieczne, ponieważ ludzie nie doświadczyli wcześniej zmian o takiej skali i prędkości, więc będzie to dla nas wyzwaniem, aby się dostosować .

Image of Difficulty in adapting — Difficulty in adapting

Przyszły wzrost temperatur

Im więcej gazów cieplarnianych będziemy uwalniać, tym bardziej będą rosnąć temperatury. Wraz z ocieplaniem się planety, topniejący lód, rozmarzająca wieczna zmarzlina, oraz inne reakcje samej Ziemi spowodują jeszcze większy wzrost temperatur .

Image of Pozytywne sprzężenie zwrotne klimatu — Pozytywne sprzężenie zwrotne klimatu

Ile gazów cieplarnianych uwalniamy zależy głównie od tego, ile energii zużywamy, i jak jest ona produkowana . Czynniki te są podyktowane polityką, ekonomią , wzrostem liczby ludności i zużyciem energii na osobę.

Modelarze klimatu wykorzystują kilka różnych dobrze przemyślanych scenariuszy ludzkich zachowań, aby przewidywać różne możliwe zmiany temperatury w przyszłości . Te prognozy, wraz z zakresem możliwych wyników, są pokazane na wykresie poniżej.

Image of Prognozy temperatur w przyszłości — Prognozy temperatur w przyszłości

Jasnozielona linia na tym wykresie ilustruje przyszłość w przypadku braku zmian czy aktualizacji obecnej polityki klimatycznej . Szacuje się, że spowodowałoby to globalne ocieplenie o 4,5°C do roku 2100 .

Jeżeli wdrożymy politykę klimatyczną, jak np. szczyt emisji CO₂ na poziomie mniej więcej 40 Gt rocznie około 2040 roku oraz mniej więcej stały szczyt emisji CO₂ na poziomie 15 Gt po roku 2080, wówczas scenariusz ilustrowany przez jasnoniebieską linię będzie bardziej prawdopodobny. Oznacza to ocieplenie o 2,5°C do roku 2100 .

Linia ciemnoniebieska ilustruje przyszłość możliwą przy wdrożeniu bardzo rygorystycznych i restrykcyjnych przepisów klimatycznych w ciągu roku 2020. Oznaczałoby to globalne ocieplenie o 1,6°C do roku 2100 .

Nierówne ocieplenie

Patrząc na średnie ocieplenie planety, ignorujemy fakt, że powierzchnia Ziemi nie ogrzewa się równomiernie .

Morze jest chłodniejsze niż ląd, głównie dlatego, że większa część energii ciepła Słońca jest używana do odparowania wody, a nie do zwiększenia temperatury powierzchni morza[hhh,jjj).

Image of Ocean chłodniejszy niż ląd — Ocean chłodniejszy niż ląd

To odparowanie nie tylko oznacza, że morze ogrzewa się mniej niż ląd, ale również powoduje, że więcej ciepła z oceanów przepływa na ląd niż z lądu na oceany, więc różnica temperatur wzrasta jeszcze bardziej! Dowody wskazują, że 80-90% ocieplenia na lądzie jest spowodowane pośrednio przez ciepło pochodzące z ogrzewających się oceanów.

Image of Transfer ciepła z oceanu na ląd — Transfer ciepła z oceanu na ląd

W związku z tym wiele obszarów lądowych charakteryzuje się większym ociepleniem niż średnia światowa . Na przykład gdy globalne ocieplenie powyżej poziomów przedindustrialnychl ma średnią wartość 1,5°C lub 4°C na całej Ziemi, średnia wartość w niektórych regionach lądowych będzie wynosiła odpowiednio 2,25°C lub 7,5°C.

Image of Ląd bardziej gorący niż średnia — Ląd bardziej gorący niż średnia

Arktyka ociepla się 2-3 razy szybciej niż średnia światowa , co ma skutki klimatyczne w innych częściach świata. Wynika to z faktu, że w przypadku topnienia lodu ujawniana jest ciemniejsza powierzchnia, która odbija mniej światła słonecznego .

Patrząc realistycznie, jak zmienią się temperatury przy obecnej polityce klimatycznej?

W ramach porozumienia paryskiego każdy kraj zobowiązał się ograniczyć światowy wzrost temperatury do poziomu znacznie poniżej 2°C powyżej poziomów \definition {przedindustrialnych}{pre-industrial}, a najlepiej poniżej 1,5°C . Większość państw określiła, jak postarają się osiągnąć ten cel poprzez politykę wkładów ustalonych na szczeblu krajowym (NDC).

Jednak jeśli przyjrzymy się obietnicom złożonym przez państwa w sprawie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, obecnie ponad 7 z 10 krajów nie uda się osiągnąć zobowiązań porozumienia paryskiego! W ciągu najbliższych dziesięciu lat obietnice redukcji emisji muszą być średnio pięciokrotnie skuteczniejsze, aby utrzymać wzrost temperatury na poziomie poniżej 1,5°C .

Image of Wymagane 5-krotne zwiększenie — Wymagane 5-krotne zwiększenie

Podsumowanie

Wielu naukowców uważa, że nadzieja na ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C lub nawet 2°C jest niewielka . Jeśli globalne ocieplenie będzie się utrzymywać na obecnym poziomie, to istnieje 66% szans na to, że ocieplenie w okresie od 2030 do 2052 r. osiągnie 1,5°C .

Ale globalne ocieplenie staje się w rzeczywistości coraz szybsze, dlatego należy już teraz podjąć drastyczne działania w celu redukcji emisji, by ograniczyć rosnące temperatury . Więcej o rozwiązaniach tego problemu dowiesz się w późniejszych kursach, ale na razie przejdźmy do tego, jak wzrost temperatur wpłynie na poziom mórz.

Następny rozdział