Wzrost poziomu mórz: Co tak naprawdę go powoduje? Podpowiedź: nie Arktyka!

6 minut(y) czytania

Zaktualizowano dnia: 14.12.2020 13:20:46 GMT

Poziomy mórz zmieniały się znacząco w historii Ziemi. 120 000 lat temu (w okresie pomiędzy dwoma ostatnimi epokami lodowcowymi) średni poziom mórz na świecie był ponad 5 metrów wyższy niż obecnie! Przez ostatnie kila tysięcy lat poziomy mórz były stabilne, ale od 1901 roku średni globalny poziom mórz wzrósł o 19 centymetrów.

Image of Przyczyny wzrostu poziomu mórz

Przyczyny wzrostu poziomu mórz

Te ogromne obszary lodu, które zalegają na lądzie, są nazywane lądolodem. Istnieją dwa lądolody na świecie, jeden na Grenlandii, a drugi na Antarktydzie.

W ciągu kilku ostatnich dekad globalne ocieplenie spowodowało, że część lądolodów topnieje i kurczy się. Dlatego woda niegdyś zmagazynowana na lądzie teraz rozprzestrzenia się do oceanu. W latach 2006-2015 lądolód Grenlandii tracił średnio 278 miliardów ton lodu rocznie!

Od 2006 roku topniejące lądolody spowodowały wzrost poziomu mórz o 1,8 milimetra rocznie. Jest to nawet większy wkład niż ekspansja, która spowodowała wzrost o 1,4 milimetra rocznie w tym samym okresie.

Dlaczego topniejące góry lodowe nie powodują podnoszenia się poziomu mórz?

Część lodu spoczywa na morzu, a nie na lądzie. Jest on znany jako lód morski, który może pokrywać ogromne obszary oceanu lub tworzyć małe, pojedyncze góry lodowe.

Podczas gdy Antarktyka jest pokryta przez lądolód, lód w Arktyce to w dużej mierze lód morski.

Image of Lód morski vs Lądolód

Lód morski vs Lądolód

Topnienie arktycznego lodu morskiego nie przyczynia się zbytnio do wzrostu poziomu mórz, ponieważ dodatkowa woda po prostu zastępuje lód w miejscu, które wcześniej zajmował.

Oznacza to jednak, że niedźwiedzie polarne muszą chodzić i pływać na większe odległości, co może być szczególnie niebezpieczne dla młodych osobników. Co więcej, topnienie lodu morskiego zwiększa globalne ocieplenie. Dzieje się tak, ponieważ lód odbija światło słoneczne o wiele bardziej niż woda, więc bez lodu morskiego oceany pochłaniają więcej ciepła, powodując ich ocieplenie.

Image of Ocieplenie wynikające z topnienia lodu morskiego

Ocieplenie wynikające z topnienia lodu morskiego

W jaki sposób zmieni się poziom mórz w przyszłości?

Zakres możliwych prognoz dla podniesienia poziomu mórz możesz zobaczyć na wykresie poniżej.

Image of Prognoza wzrostu poziomu mórz

Prognoza wzrostu poziomu mórz

Średnie tempo wzrostu poziomu mórz od 1901 roku wynosi 1,7 milimetra rocznie, ale jeśli weźmiemy pod uwagę średnią z lat 2007-2016, to wzrośnie ono do około 4 milimetrów rocznie. Ten wzrost tempa podnoszenia się poziomu morza jest spowodowany zwiększonym topnieniem lądolodów na Grenlandii i Antarktydzie.

Do 2100 roku, jeśli nie nastąpi zmiana w polityce klimatycznej, poziom mórz ma się podnosić o 15 milimetrów rocznie, a do 2200 roku o kilka centymetrów rocznie!

Czy lądolody Grenlandii i Antarktydy nie są potencjalnymi punktami krytycznymi?

Tak! Dobrze pamiętasz!

Jeśli lądolody Grenlandii i Antarktydy stracą zbyt dużo lodu, przekroczą „punkt krytycznyu0022. Dzieje się tak, gdy obszar utraconego lodu staje się tak duży, że niemożliwe jest zatrzymanie topnienia pozostałej części pokrywy lodowej.

Lądolód Grenlandii zmierza do tego punktu, gdyż topniejąc, przemieszcza się na niżej położone obszary lądu. Ponieważ na niżej położonych terenach powietrze jest cieplejsze, tempo topnienia wzrasta.

Image of Sprzężenie zwrotne topniejących lądolodów

Sprzężenie zwrotne topniejących lądolodów

Po przekroczeniu tych punktów krytycznych, zmiany będą prawdopodobnie nieodwracalne przez tysiące lat. Jeśli lądolody Grenlandii i zachodniej Antarktydy przekroczą swoje punkty krytyczne, musimy spodziewać się wzrostu poziomu morza o kilka metrów w ciągu najbliższych kilkuset lat. Gdyby tylko sam lądolód grenlandzki stopił się całkowicie, przyczyniłby się do podniesienia poziomu morza o 7 metrów!

Kiedy te punkty krytyczne zostaną przekroczone?

Naukowcy nie są pewni, kiedy dokładnie te lądolody przekroczą punkt krytyczny.

Niektórzy twierdzą, że średnia globalna temperatura powierzchniowa musiałaby wzrosnąć o co najmniej 2°C, inni uważają, że wystarczy ocieplenie o 1,5°C – to może nastąpić już w 2030 roku! W rzeczywistości niektórzy sądzą, że już przekroczyliśmy punkty krytyczne, a jeśli nie, to jesteśmy „niebezpiecznie bliskou0022.

Ta debata wynika z faktu, że symulacje modelu klimatu dotyczące interakcji między lądolodami a oceanami wciąż wymagają ulepszeń, więc modele prawdopodobnie zaniżają tempo utraty lodu z lodowców.

Czy wszystko będzie w porządku, jeśli nie przekroczymy tych punktów krytycznych?

Nawet jeśli globalne ocieplenie zostanie ograniczone do 1,5°C i żaden punkt krytyczny nie zostanie przekroczony, wzrost poziomu mórz będzie dalej postępował. W rzeczywistości, nawet jeśli ilość gazów cieplarnianych w naszej atmosferze od teraz pozostawałaby na stałym poziomie, poziomy mórz wciąż by wzrastały przez setki, a nawet tysiące lat.

Dzieje się tak przez opóźnione ocieplenie – woda morska potrzebuje znacznie więcej energii i czasu do ocieplenia się niż ląd lub atmosfera.

Image of Opóźnione ocieplenie oceanu

Opóźnione ocieplenie oceanu

Ten długoterminowy wzrost poziomu morza będzie miał znaczący negatywny wpływ na społeczności i siedliska przybrzeżne.

Podsumowanie

Do tej pory omówiliśmy przewidywania wzrostu poziomu mórz i temperatury, które wystąpią niemal wszędzie na Ziemi. Następnie przyjrzymy się zmianom, które różnią się w zależności od miejsca, w którym się znajdujemy: wzrostowi częstotliwości występowania suszy i zmieniającym się wzorcom opadów deszczu.

Następny rozdział