Choć wymieranie gatunków jest naturalne, tempo wymierania wzrasta z powodu działalności człowieka i spowodowanych przez niego zmian klimatycznych.
Uważa się, że około 1 mln gatunków roślin i zwierząt jest zagrożonych wyginięciem, częściowo dlatego, że globalne ocieplenie dzieje się tak szybko.
Dodatkowe zagrożenia ze strony ludzi, takie jak zanieczyszczenie i wylesianie, które niszczą domy wielu gatunków, utrudniają walkę o przetrwanie.
Poza całkowitym wyginięciem jasne jest, że wiele populacji również zmniejsza się na całym świecie. W latach 1970–2014 wielkość populacji ponad 16 000 kręgowców z 4000 gatunków zmniejszyła się średnio o 60%.
W jaki sposób zmiany klimatyczne faktycznie powodują wymieranie?
Istnieje kilka kluczowych przyczyn. Na przykład:
- Fale upałów, jak w Australii, gdzie 23 000 lisów latających zmarło w wyniku przegrzania w 2018 r..
- Rosnący poziom mórz ogranicza dostępność gruntów. Oznacza to, że zwierzęta mogą mieć mniejszy dostęp do żywności i terenów do życia, co zmniejsza ich szanse przeżycia.
- Zalewanie wodą morską sprawia, że ziemia i woda robią się bardziej słone. Jest to problemem dla roślin, które nie są przystosowane do słonych środowisk, bo doprowadza do wypłukiwania wody z ich komórek, odwadniając je.
Ocean
Ocean odgrywa ważną rolę w utrzymywaniu stałych warunków na Ziemi poprzez absorbowanie zarówno ciepła, jak i CO₂ z atmosfery. Chociaż to buforowanie może być korzystne dla nas na lądzie, organizmy żyjące w oceanie odczuwają jego skutki pod wodą. Spójrzmy na przykład:
Rafy koralowe są domem dla setek tysięcy, jeśli nie milionów, gatunków. To sprawia, że są jednymi z najbardziej bioróżnorodnych miejsc na Ziemi.
Rafy koralowe:
- Zapewniają dom jednej czwartej wszystkich gatunków ryb.
- Chronią ludzi przed powodziami i sztormami poprzez rozbijanie fal.
- Zapewniają dochód co najmniej 94 krajom, przyciągając turystów.
Stres w wyniku wzrostu temperatury sprawia, że koralowce stają się białe i umierają. Nazywa się to blaknięciem koralowców.
Osiągnęliśmy już poziom 1,0°C ocieplenia. Rafy koralowe są tak czułe, że jeśli temperatura osiągnie 1,5°C powyżej poziomów przedindustrialnych, przewiduje się, że stracimy 70-90% z nich. Jeśli osiągniemy ocieplenie o 2°C, stracimy prawie wszystkie rafy koralowe.
Życie w oceanie pogarsza również problem znany jako zakwaszanie oceanu: kiedy ocean absorbuje CO₂ uwalniany przez nas do atmosfery, staje się bardziej kwaśny. Może to kolidować z reakcjami chemicznymi, od których zależy przeżycie gatunków oceanicznych.
Co może zrobić gatunek?
Aby uniknąć wyginięcia w obliczu zmian klimatycznych, wiele gatunków ma tylko trzy możliwości utrzymania się przy życiu.
Być elastyczne
Organizmy mogą dostosować swoje zachowanie, aby lepiej przetrwać w innych warunkach.
Na przykład zalanie lądu wodą morską sprawia, że jest ona bardzo słona, co może odwadniać rośliny. Rośliny, które dostosowują się, by kontrolować swoje płyny, będą lepiej przygotowane do reagowania na częstsze powodzie.
Migracja
Jednym ze sposobów reagowania dzikiej fauny i flory jest migracja (przenoszenie się) do bardziej odpowiedniego siedliska. Gatunki zazwyczaj migrują w kierunku biegunów (o 17 km bliżej na dekadę) lub w górę (o 11 m wyżej na dekadę) w celu znalezienia chłodniejszych temperatur.
Ewolucja
Na dłuższej osi czasu mogą zachodzić zmiany w DNA organizmów. Kiedy w jednym osobniku pojawiają się nowe i przydatne geny, mogą one rozprzestrzenić się w populacji na przestrzeni wielu pokoleń.
Czy organizmy przystosowują się wystarczająco szybko?
Niestety mało prawdopodobne jest, aby wszystkie gatunki migrowały wystarczająco szybko, by zmierzyć się z przewidywanymi zmianami temperatury.
To około 10 razy szybciej od prędkości przemieszczania się gatunków w trakcie zmiany klimatu pod koniec ostatniej epoki lodowcowej. Ponadto gatunkom może zabraknąć miejsca, gdzie mogłyby się udać, jeśli napotkają na przeszkody lub dotrą na szczyty gór.
Podsumowanie
Zmiany klimatu to tylko jedno z istotnych zagrożeń dla flory i fauny na naszej planecie. Szybkie tempo globalnego ocieplenia może sprawić, że gatunki nie będą mogły przystosować się lub migrować wystarczająco szybko, żeby przeżyć. Musimy spowolnić tempo ocieplania, jeśli chcemy chronić ekosystemy i usługi, jakie dostarczają one ludziom.
Przejdź do quizu!
. Mają wspólne cechy - takie jak zdolność do poruszania się, jedzenia i wzrostu. Wiele z nich może również zostać dotkniętych zmianami klimatycznymi.
