Chủ nghĩa tích cực: Cách phản kháng hiệu quả

20 phút để đọc

Updated on: 29 Apr 2021

Chỉ hành động của một cá nhân là không đủ để ngăn chặn biến đổi khí hậu . Vậy bạn có thể làm gì để khuyến khích sự thay đổi có hệ thống ở mức độ rộng lớn hơn?

Chà, bạn có thể bỏ phiếu ! Nhưng bạn cần nhiều phiếu bầu để thắng một cuộc bầu cử, và một số người còn quá trẻ hoặc không thể bỏ phiếu. Do đó, một số người chuyển sang sử dụng hoạt động xã hội để làm cho tiếng nói của họ được lắng nghe.

Hoạt động xã hội là gì?

Nhà hoạt động xã hội là người làm việc để nâng cao nhận thức về một choiceQuiz, với mục đích tạo ra sự thay đổi . Bạn có thể đã nghe qua một số cái tên như:

  • Greta Thunberg - Biến đổi khí hậu - từ năm 2003 đến nay
  • Nelson Mandela - Bình đẳng Chủng tộc ở Nam Phi - từ năm 1918 đến năm 2013
  • Malala Yousafzai - Giáo dục dành cho phụ nữ - từ năm 1997 đến nay

Các nhà hoạt động xã hội thường hợp sức với nhau trong các nhóm lớn. Ví dụ, Hòa bình xanh (Greenpeace), Thứ sáu cho Tương lai (Fridays for Future)Cuộc nổi dậy vì tuyệt chủng (Extinction Rebellion) đều là các nhóm hoạt động xã hội đấu tranh vì các mục tiêu bảo vệ môi trường .

Image of Nhà hoạt động xã hội Quả Đất

Nhà hoạt động xã hội Quả Đất

Các nhà hoạt động xã hội làm những gì?

Các nhóm này thường tổ chức các cuộc biểu tình lớn. Ví dụ vào tháng 3 năm 2019, một số tổ chức đã tổ chức “Cuộc đình công khí hậu toàn cầu” đầu tiên, nơi ước tính có khoảng 1,6 triệu người đã xuống đường ở các thành phố trên khắp thế giới để yêu cầu hành động vì khí hậu .

Điều đó không có nghĩa là tất cả những gì các nhà hoạt động làm là biểu tình :

Image of Các hành động mà các nhà hoạt động có thể thực hiện

Các hành động mà các nhà hoạt động có thể thực hiện

Dần dần các hoạt động xã hội cũng diễn ra trên mạng: ví dụ, hơn một nửa người Mỹ sử dụng mạng xã hội để tham gia vào các ý tưởng chính trị .

Image of Các hành động của chủ nghĩa tích cực trên nền tảng trực tuyến 

Các hành động của chủ nghĩa tích cực trên nền tảng trực tuyến 

Nhưng những hoạt động này có thực sự mang lại hiệu quả?

Các nhà hoạt động xã hội hướng đến nhiều mục tiêu với các cuộc biểu tình của họ. Hai mục tiêu lớn nhất là khởi xướng hành động trực tiếp từ chính phủ và thay đổi tâm trạng của phần lớn dân số bằng cách nâng cao nhận thức. Hãy cùng tìm hiểu từng mục tiêu…

Mục tiêu thứ nhất: Làm cho mọi việc xảy ra

Người biểu tình thường có những yêu cầu rõ ràng về những thứ họ muốn được đáp ứng. Ví dụ như :

Image of Các cuộc biểu tình loại bỏ đường ống ở Wet’suwet’en

Các cuộc biểu tình loại bỏ đường ống ở Wet’suwet’en

Tuy nhiên, vì các chính phủ đưa ra quyết định từ nhiều lý do, thường rất khó để biết liệu hành động của chính phủ có phải là kết quả trực tiếp của các cuộc biểu tình hay không . Điều này khiến chúng ta khó biết liệu cuộc biểu tình có thành công trong việc gây ra thay đổi hay không .

Thêm vào đó, các chính phủ đôi khi thực hiện hành động gây hại tới những người biểu tình, thay vì giúp đỡ họ. Ví dụ, vào tháng 6 năm 2020, khoảng 15-26 triệu người Mỹ đã tham gia các cuộc biểu tình phần lớn trong hòa bình Black Lives Matter (tạm dịch: Mạng sống của người da đen cũng đáng giá) trên khắp đất nước . Ở một số nơi, cảnh sát lại đáp trả bằng bạo lực không cân xứng, bao gồm bắn đạn cao su và xịt hơi cay vào người biểu tình .

Điều này cũng có thể xảy ra với các nhà hoạt động môi trường: vào năm 2019, cảnh sát Pháp đã sử dụng hơi cay vào một nhóm người biểu tình cho choiceQuiz khí hậu đang chặn một cây cầu ở Paris . Ở một số quốc gia, việc thực thi pháp luật có thể khắc nghiệt hơn nhiều đối với những người biểu tình, ví dụ như thông qua hình thức bắt giữ hoặc bạo lực .

Trong khi những người biểu tình như những người biểu tình Wet’suwet’en ở Canada có những yêu cầu rõ ràng, thì một cuộc biểu tình không nhất thiết được xem là thất bại nếu những yêu cầu này không được đáp ứng. Điều này là do những người biểu tình còn có mục tiêu khác…

Mục tiêu thứ 2: Thay đổi suy nghĩ của mọi người

Theo nhiều cách, hoạt động xã hội là một cuộc chiến giành sự chú ý . Nếu các nhà hoạt động có thể làm cho một bộ phận dân số suy nghĩ về một choiceQuiz, họ cũng có thể thay đổi cách họ cũng nghĩ về choiceQuiz đó. Họ làm bằng cách nào?

Một cách là thay đổi từ và image mà mọi người sử dụng để mô tả một choiceQuiz.

Ví dụ, trong những năm gần đây, ngôn ngữ của hoạt động khí hậu đã chuyển từ mối quan tâm về môi trường vì Trái đất (nghĩ về gấu Bắc Cực) sang mối quan tâm về tác động của biến đổi khí hậu đối với con người và công lý . Hình ảnh này có xu hướng thúc đẩy mọi người hành động hiệu quả hơn rất nhiều .

Image of Hình ảnh nào phù hợp nhất với hoạt động vì khí hậu? 

Hình ảnh nào phù hợp nhất với hoạt động vì khí hậu? 

Những người biểu tình cũng nhằm mục đích thay đổi quan điểm của mọi người về một chủ đề. Ví dụ, hãy xem dư luận nước Mỹ đã thay đổi như thế nào kể từ cuộc biểu tình Black Lives Matter năm 2020:

Image of Dư luận xã hội có thể thay đổi một cách nhanh chóng 

Dư luận xã hội có thể thay đổi một cách nhanh chóng 

Để biết bao nhiêu phần của sự thay đổi này có thể liên quan đến các cuộc biểu tình là bất khả thi nhưng các nhà hoạt động xã hội nên ghi nhận sự thay đổi nhận thức của quốc gia.

Cuối cùng, có một số bằng chứng cho thấy các nhà hoạt động xã hội làm cho mọi người có xu hướng bỏ phiếu cho vài chính trị gia nhất định. Hãy cùng xem qua một ví dụ khác ở nước Mỹ…

Vào năm 2009, một tổ chức được gọi là ’’Tea Partyu0022 đã tổ chức các cuộc biểu tình để ủng hộ các chính trị gia của đảng Bảo Thủ ở nước Mỹ. Một nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho thấy có thêm một người biểu tình ở những sự kiện này đồng nghĩa với việc có thêm 12 phiếu bầu cho đảng Bảo Thủ !

Khi nào các cuộc biểu tình có hiệu quả?

Image of Các cuộc biểu tình lớn diễn ra trong hòa bình thành công hơn các cuộc biểu tình mang tính bạo lực 

Các cuộc biểu tình lớn diễn ra trong hòa bình thành công hơn các cuộc biểu tình mang tính bạo lực 

Nhưng một cuộc biểu tình cần có quy mô lớn đến thế nào?

Một nghiên cứu nổi tiếng về các cuộc biểu tình chống chính phủ cho thấy nếu một cuộc biểu tình lôi kéo được 3,5% dân số tham gia, nó gần như chắc chắn là sẽ thành công .

Nhưng các nghiên cứu tìm hiểu về các loại hình biểu tình khác đã chứng minh bạn cần rất nhiều người hơn thế - lên đến một phần tư dân số quốc gia . Tuy nhiên, các nghiên cứu đều đồng ý rằng cuộc biểu tình càng lớn, khả năng nó thành công càng cao .

Mọi chuyện trở nên phức tạp hơn một chút khi có hai nhóm biểu tình mang tư tưởng đối lập trực tiếp với nhau. Ở đây ta biết rằng sự khác biệt giữa quy mô của hai phong trào trở nên quan trọng.

Khó giải quyết hơn là khi có hai phong trào biểu tình lớn ở hai chiến tuyến khác nhau của cuộc tranh cãi, quan điểm của họ có thể trở nên rất cực đoan . Điều này làm cho choiceQuiz trở nên tệ hơn rất nhiều bởi nó trở nên khó khăn cho hai bên để tìm điểm chung và thỏa hiệp . Đây được gọi là sự phân cực.

Image of Sự phân cực giữa mèo và chó

Sự phân cực giữa mèo và chó

Điều này không có nghĩa là nếu một cuộc biểu tình đủ lớn nó sẽ luôn thành công. Ví dụ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, các cuộc biểu tình phản đối bất bình đẳng thu hút hàng triệu người biểu tình tham gia khắp thế giới. Tuy nhiên, mặc những nỗ lực này, sự bất bình đẳng toàn cầu ngày nay lại tệ hơn bao giờ hết .

Tại sao bạo lực lại thất bại

Bạn có thể nghĩ rằng, vì biểu tình là một phần của sự vật lộn để giành lấy sự chú ý, các cuộc biểu tình càng cực đoan hoặc bạo lực sẽ thu hút được càng nhiều sự chú ý và vì vậy thành công hơn.

Sự thật là bằng chứng cho thấy rằng cuộc biểu tình mang tính bạo lực kém hiệu quả hơn nhiều so với một cuộc biểu tình diễn ra trong hòa bình . Hãy thử nhìn vào những con số và bạn sẽ thấy!

Image of Các chiến dịch không bao lực thường sẽ thành công hơn 

Các chiến dịch không bao lực thường sẽ thành công hơn 

Những gì bạn đọc là đúng đó, các chiến dịch bạo lực có khả năng thất bại cao hơn gấp đôi so với các chiến dịch nói không với bạo lực !

Sự khác biệt đặc biệt rõ ràng khi bạn so sánh các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ có bạo lực và không bao lực :

Image of Tầm ảnh hưởng của các cuộc biểu tình nói không với bạo lực 

Tầm ảnh hưởng của các cuộc biểu tình nói không với bạo lực 

Tạo sao? Vì biểu tình mang tính bạo lực :

  • Làm cho mọi việc trở nên khó khăn hơn một cách đáng kể để nhiều người tham gia bởi một số người không thể hoặc sợ dấn thân vào các hoạt động bao lực (ví dụ như những người trẻ). Điều này giới hạn quy mô của các biểu tình mang tính bạo lực mà đây lại là yếu tố quan trọng nhất.
  • Tăng khả năng các lực lượng sẽ phản ứng không cân xứng, điều này sẽ dập tắt cuộc biểu tình.

Hoạt động xã hội trên nền tảng trực tuyến

Với gần 60% dân số thế giới có thể truy cập vào mạng internet, không bất ngờ khi các hoạt động xã hội trên nền tảng trực tuyến đang trở nên cực kỳ phổ biến .

Một cách mà các hoạt động xã hội có thể diễn ra trực tuyến là thông qua đơn kiến nghị…

Đơn kiến nghị là gì?

Đơn kiến nghị là một yêu cầu bằng văn bản, có chữ ký của nhiều người được trình lên người hoặc cơ quan có thẩm quyền, ví dụ như chính phủ hoặc công ty, trong nỗ lực tìm ra giải pháp cho một choiceQuiz .

Trên lý thuyết thì càng nhiều người ký vào đơn kiến nghị, càng nhiều áp lực được đặt lên cơ quan thẩm quyền, buộc họ phải làm theo những gì được yêu cầu .

Image of Đơn kiến nghị ủng hộ kem miễn phí cho mọi ngừoi

Đơn kiến nghị ủng hộ kem miễn phí cho mọi ngừoi

Ở Anh, bất kì ai cũng có thể làm đơn kiến nghị nhưng nó cần có 10.000 chữ kí để có thể nhận được phản hồi từ quốc hội và hơn 100.000 chữ kí để được mang ra tranh luận !

Nhưng điều này không có nghĩa là yêu cầu sẽ được chấp thuận. Trong thực tế, vào năm 2017 bốn trong mười đơn kiến nghị còn không được mang ra tranh luận và không một đơn nào trong số chúng thành công . Đây không phải là những con số ấn tượng!

Tôi có nên ký vào đơn kiến nghị không?

Dựa trên tỷ lệ thất bại cao của các đơn kiến nghị, bạn có thể nghĩ rằng không có lý do gì để mình cho chữ kí .

Người kí đơn kiến nghị vẫn thường được gọi là ‘anh hùng bàn phím’ (’slacktivists’) - các nhà hoạt động ’lười biếng’, người nghĩ họ đã tạo ra thay đổi mà không thực sự tham gia vào bất kì hoạt động trực tiếp nào .

Image of ’Anh hùng bàn phím’ là gì”?

’Anh hùng bàn phím’ là gì”?

Tuy nhiên, đơn kiến nghị có những lợi thế của riêng nó.

Đơn kiến nghị và các hình thức khác của hoạt động trên hình thức trực tuyến, ví dụ như chia sẻ thông tin trên mạng xã hội {có mang tính hòa bình, an toàn và dễ truy cập cho mọi người ở bất kì độ tuổi nào miễn là họ có mạng internet.

Nó giúp nhiều người tham dự vào choiceQuiz hơn. Mặc dù các nhà hoạt động trực tuyến dành ít thời gian làm việc như một ’nhà hoạt động xã hội’ hơn những ai tham gia vào các cuộc biểu tình diễn ra ngoài đời thực, chúng ta có thể lập luận rằng họ có số lượng nhiều đến mức làm họ trở thành một phần của phong trào có tác động ngang bằng với nhóm nhỏ chủ lực .

Image of Tại sao có một ’vùng ngoại vi’ mạnh mẽ lại quan trọng

Tại sao có một ’vùng ngoại vi’ mạnh mẽ lại quan trọng

Hơn nữa, hoạt động xã hội trên nền tảng trực tuyến là một bước tiến quan trọng với mọi người để họ trở nên đam mê hơn đối với một choiceQuiz nào đó và tham gia vào hình thức mang tính trực tiếp hơn. Hãy cùng tìm hiểu về:

Image of Những đặc điểm chung của những người kí vào đơn kiến nghị 

Những đặc điểm chung của những người kí vào đơn kiến nghị 

Không có bất kì tổn hại nào khi kí vào các đơn kiến nghị của các choiceQuiz bạn quan tâm, miễn là mỗi cú nhấp chuột được thực hiện bằng hành động trực tuyến hoặc thực tế, hoặc giáo dục!

Kết luận

Không giống như các bước tiến cá nhân khác mà chúng ta đã tìm hiểu trong khóa học này, không có cách nào để ta biết rõ được ta đã giảm được bao nhiêu CO₂ bằng cách tham gia vào các cuộc biểu tình.

Nhưng chúng ta có thể nhìn vào những cách mà các cuộc biểu tình trong quá khứ đã thành công trong việc thay đổi cách mọi người nghĩ về một choiceQuiz để từ đó tìm hiểu cách những điều này có thể được áp dụng cho phong trào môi trường.

Ngoài những lợi ích cho hành tinh, các nghiên cứu đã gợi ý rằng đi biểu tình có thể cải thiện sự tự tin cho mỗi cá nhân , tăng phúc lợi sau này trong cuộc sống , giúp phát triển kỹ năng và kiến ​​thức , và hơn thế nữa .

Miễn là bạn luôn suy nghĩ chín chắn và an toàn, đồng thời kết hợp hoạt động xã hội với các cam kết thay đổi trong đời thực, thì việc khiến tiếng nói của bạn được lắng nghe sẽ không có hại gì cả  và còn có cơ hội đóng góp cho sự thay đổi có ý nghĩa nữa .

Image of Các hành động giúp đấu tranh chống lại biến đổi khí hậu

Các hành động giúp đấu tranh chống lại biến đổi khí hậu

Nếu bạn quyết định tham gia một cuộc biểu tình, sẽ rất quan trọng để bạn nhớ rằng biểu tình, không quan trọng nó diễn ra trong hòa bình đến mức độ nào, nó không phải lúc nào cũng an toàn hoặc hợp pháp. Vậy nên hãy đảm bảo bạn chuẩn bị tốt và tìm hiểu kĩ luật và quyền lợi ở nước của bạn trước khi dấn thân vào.

Chương tiếp theo