Con người: Tại sao biến đổi khí hậu sẽ gia tăng sự bất bình đẳng chứ?

14 phút để đọc

Updated on: 26 tháng 2

Có thể nghe hơi ích kỷ, nhưng chúng ta thường đặt nhiều sự quan tâm vào việc biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến con người thế nào! Trong chương này, chúng ta sẽ tìm hiểu biến đổi khí hậu có ý nghĩa gì đến với cuộc sống của con người - đến với nguồn nước, thức ăn và sức khỏe của ta. Chúng ta cũng sẽ tìm hiểu ai sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất - và tại sao nó chẳng công bằng một tí nào cả.

Quá nhiều nước - hay thiếu nước?

Nước có ở khắp mọi nơi! Nó có trong máu và trong các tế bào của ta, và chiếm đến 60% trọng lượng cơ thể. Tuy thế, lại có đến 2,2 tỉ người không được tiếp cận với nguồn nước uống an toàn!

Không có đủ nước là choiceQuiz rất nghiêm trọng - nhưng có quá nhiều cũng không tốt hơn tí nào! Lũ lụt đã ảnh hưởng đến nhiều người hơn bất kỳ một loại thiên tai nào khác trong 20 năm vừa qua. Ngoài gây ra những cái chết trực tiếp, lũ lụt còn phá hủy nhà cửa, gây ra các vụ sạt lở đất và gia tăng tác hại của những căn bệnh lây qua nguồn nước.

Những choiceQuiz đến từ việc có quá nhiều hay quá ít nước sẽ trở nên tồi tệ hơn khi biến đổi khí hậu sẽ biến những vùng khô hạn trở nên khô hơn và những vùng ẩm ướt trở nên ẩm ướt hơn (ta sẽ nói về điều này nhiều hơn trong khóa học về u0022Dự báo Khí hậuu0022)!.

Image of Số người bị ảnh hưởng bởi thiên tai (không bao gồm số người chết) từ năm 1995-2015

Số người bị ảnh hưởng bởi thiên tai (không bao gồm số người chết) từ năm 1995-2015

Lũ lụt có thể hủy hoại các điểm cung cấp nước và cả các bồn chứa chất thải và các đường ống. Chúng cũng có thể trộn lẫn nguồn nước sạch với nước bẩn hay nước biển, khiến chúng trở nên không an toàn để uống. Việc mực nước biển dâng cao khiến choiceQuiz này còn trở nên tồi tệ hơn nữa.

Những cơn hạn hán cũng trở nên tồi tệ hơn với biến đổi khí hậu. Điều này sẽ đe dọa đến sự tiếp cận đến nguồn nước sạch hơn nữa, đến cả những vùng bình thường không khô hạn.

Đó là hơn một nửa dân số hiện nay của thế giới!

Việc khó tiếp cận được nguồn nước có ảnh hưởng trực tiếp đến nước uống, và đồng thời cũng khiến nông dân gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tưới nước cho cây trồng. Hạn hán và sóng nhiệt đã giảm sản lượng thu hoạch từ 9-10% trên trung bình trong vài thập kỉ vừa qua.

Image of Hạn hán và An ninh lương thực không được bảo đảm

Hạn hán và An ninh lương thực không được bảo đảm

Liệu chúng ta sẽ có đủ thức ăn chứ?

Biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến gieo trồng cây theo cách khác nhau khắp thế giới, tùy vào khí hậu mỗi vùng và loại cây trồng ở đó.

Bảy loại cây trồng chính ở Châu Âu được dự đoán là trung bình sẽ tăng khoảng 8% trước năm 2050 bởi vì biến đổi khí hậu. Sản lượng lúa mì và củ cải đường sẽ có sự gia tăng đột biến - tin tốt cho vài loại ngũ cốc ăn sáng đó!

Nhưng điều này chỉ diễn ra ở Châu Âu mà thôi. Hãy cùng nhìn vào biểu đồ dưới đây, thể hiện cho ta thấy sản lượng cây trồng sẽ được thay đổi thế nào trước năm 2080:

Image of Thay đổi sản lượng nông nghiệp trước năm 2080

Thay đổi sản lượng nông nghiệp trước năm 2080

Những quốc gia đã và đang hứng chịu cảnh đói nghèo sẽ tiếp tục mất đi nhiều lương thực nhất - một ví dụ khác cho sự mất cân bằng và bất công của ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Nếu chúng ta không ngăn chặn biến đổi khí hậu, sẽ có thêm hàng triệu người sẽ có nguy cơ gặp nạn đói trước năm 2050.

Sản lượng gieo trồng lúa mì, lúa gạo, ngô và đậu nành được dự báo sẽ giảm. Những loại cây trồng này chiếm đến 66% tổng lượng calo mọi người tiêu thụ trên khắp thế giới.

Image of Nguồn calo chính

Nguồn calo chính

Côn trùng và bệnh dịch là những choiceQuiz khác: hiện nay, chúng đã tàn phá 20% các loại lúa mì, lúa gạo, ngô và đậu nành. Biến đổi khí hậu sẽ khiến choiceQuiz này trở nên tồi tệ hơn nữa khi côn trùng và bệnh dịch lan đến hai cực. Nó sẽ làm giảm phần sản lượng được dự báo sẽ tăng ở những vùng có khí hậu mát hơn như Châu Âu .

Kết quả là biến đổi khí hậu sẽ giảm chất lượng và tăng giá cả cho rất nhiều loại cây trồng. Tìm hiểu thêm về những khó khăn này và làm sao ta có thể giải quyết chúng trong khóa học về Thực phẩm và Nuôi trồng!

Liệu sức khỏe của chúng ta có bị ảnh hưởng không?

!

Sóng nhiệt có thể gây ra hàng tá choiceQuiz đến sức khỏe của ta. .

Người ta dự đoán là sẽ có nhiều sóng nhiệt hơn do biến đổi khí hậu, và sẽ gây ra thêm 38.000 cái chết mỗi năm từ năm 2030 đến năm 2050. Các thành thị sẽ nóng hơn những vùng lân cận khi các cơn sóng nhiệt xảy ra bởi các bề mặt tối của chúng có khả năng hấp thụ nhiệt tốt hơn.

Phần lớn dân số trên thế giới sẽ sống ở thành thị trước năm 2050, và do đó sẽ có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi sóng nhiệt cao hơn .

Khi không có nước sạch để uống, con người có thể bị thiếu nước, gây ra các cơn chóng mặt nhức đầu, mỏi mệt và gây hại đến cơ thể. Uống nước bẩn sẽ dẫn đến các choiceQuiz về sức khỏe như tiêu chảy, gây ra 4% cái chết trên toàn thế giới.

Một vài loại côn trùng lan truyền bệnh dịch sinh tồn tốt hơn ở các vùng có khí hậu ấm. Ví dụ như bệnh sốt rét lây lan nhờ muỗi gây ra hơn 400.000 cái chết mỗi năm. Ngày nay, hầu hết các chiến bệnh sốt rét xảy ra ở vùng Châu Phi hạ Saharan. Muỗi ưa thích môi trường ấm và ẩm ướt do đó chúng có thể di cư đến vùng mới khi khí hậu trở nên nóng hơn. Điều này sẽ khiến nhiều người khác rơi vào vùng nguy hiểm của căn bệnh chết người này.

Cũng như côn trùng, có rất nhiều vi khuẩn gây ra bệnh tật ở con người. Vi khuẩn phát triển nhanh hơn ở môi trường ấm hơn . Thật ra, nhiệt độ ảnh hưởng đến khả năng trao đổi DNA của chúng. Ở vùng khí hậu ấm áp hơn, vi khuẩn trao đổi DNA nhanh hơn, bao gồm DNA giúp chúng kháng thuốc kháng sinh. Kháng thuốc kháng sinh sẽ khiến việc chữa trị các bệnh viêm nhiễm trở nên khó khăn hơn.

Một choiceQuiz khác cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của ta là ô nhiễm không khí. Ô nhiễm không khí có thể khiến những bệnh về đường hô hấp trở nên tồi tệ hơn như là bệnh hen suyễn, và gia tăng ung thư phổi, đột quỵ và bệnh tim. Ta cũng có bằng chứng cho việc ô nhiễm không khí sẽ khiến các bệnh lây qua đường không khí trở nên tồi tệ hơn . Việc nóng lên toàn cầu cũng ảnh hưởng đến ô nhiễm không khí từ những việc như gia tăng cháy rừng hay thay đổi nồng độ không khí ở bề mặt xảy ra ở nhiệt độ cao.

Nếu không có biện pháp nào được đề ra để ngăn cản việc này, ô nhiễm không khí có thể gây ra thêm 1.000-4.300 cái chết mỗi năm ở mỗi nước Mỹ trước năm 2050.

Image of Tác động ngắn hạn và dài hạn của ô nhiễm không khí với sức khỏe của con người

Tác động ngắn hạn và dài hạn của ô nhiễm không khí với sức khỏe của con người

Sự bất công

Có lẽ bạn đã nhận ra biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến vài người và nơi nhiều hơn những người và nơi khác. Chúng ta đã và đang sống ở một thế giới có nhiều bất công, và biến đổi khí hậu sẽ khiến nó thấp chí còn tồi tệ hơn.

Hãy thử tưởng tượng đến cảnh một ai đó làm vỡ một cái ly thủy tinh nhưng để lại mảnh vỡ vung vãi khắp trên sàn của bạn. Còn tệ hơn nữa, họ có giày để mang để bảo vệ đôi chân của họ còn bạn không có một đôi nào cả!

Đúng rồi, biến đổi khí hậu cũng như thế đó: những tác hại tồi tệ nhất được dự báo là sẽ ảnh hưởng đến những người có ít trách nhiệm với nó nhất! Nói theo cách khác, những quốc gia thải ra ít lượng khí nhà kính nhất sẽ phải hứng chịu nhiều ảnh hưởng nhất. Ngoài ra, những nơi này thường có ít tài nguyên để bảo vệ bản thân trước những ảnh hưởng này hơn.

Image of

Nếu không hành động ngay, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu có thể đẩy thêm 100 triệu người vào cảnh đói nghèo trước năm 2030. Hơn 99% cái chết được cho là đến từ sự biến đổi khí hậu ở những nước đang phát triển - và trẻ em chiếm hơn 80% trong số đó .

Người ta đã dự đoán rằng trước năm 2050, cứ 45 người sẽ có 1 người trên thế giới sẽ phải rời bỏ ngôi nhà của mình bởi vì biến đổi khí hậu ! Con người có thể di cư theo cách này để tránh hạn hán, lũ lụt và các loại thiên tai khác. Mực nước biển dâng cao đã và đang buộc người ta phải di dời và nếu nhiệt độ tăng lên thêm 3°C, những thành thị ven biển như Miami và Thượng Hải sẽ hoàn toàn bị chìm dưới nước!

Tất cả những hậu quả trên có thể tạo ra thêm nhiều cuộc chiến tranh và xung đột giữa các dân tộc và các quốc gia. Đói nghèo, thiếu thốn vật chất và di cư đều có thể dẫn đến các cuộc xung đột, và chúng cũng sẽ trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu.

Kết luận

Biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến cách con người sinh sống và chết đi. Từ thiên tai đến nguồn thức ăn và nước uống, chúng ta cần xem xét kĩ những hậu quả này.

Chương tiếp theo