Kinh tế: Cái giá cho biến đổi khí hậu là bao nhiêu?

11 phút để đọc

Updated on: 14 tháng 12

Từ “kinh tế” nói về số tiền một quốc gia tạo ra và sử dụng. GDP là tổng giá trị sản phẩm và dịch vụ được sản xuất và thường được dùng để đánh giá sự phát triển của một nền kinh tế.

Biến đổi khí hậu sẽ khiến ta tốn kém như thế nào?

Nếu trái đất nóng thêm 2°C, chúng ta có thể sẽ mất từ 0,2% đến 2,0% tổng tiền mặt trên thế giới. Nghe có vẻ nhỏ, nhưng 2% tổng lượng GDP trên thế giới hiện nay là hơn hàng nghìn tỉ đô la Mỹ đó! Nếu nhiệt độ tăng thêm hơn 2°C, cái giá cho nó còn cao hơn nữa, dù ta không thể tính được số liệu chính xác.

Để thích nghi với trái đất khi nóng thêm 2°C (ví dụ như xây dựng những đập ngăn nước cao hơn) ta cần ít nhất khoảng từ 70-100 tỉ đô la Mỹ mỗi năm. Khoảng tiền đó đủ để mua thêm cho bạn 12.000.000.000 cái pizza mỗi năm đó!

Image of

Khoảng chi phí này đến từ đâu?

Để khắc phục những hậu quả gây ra bởi thiên tai, ta phải tốn tiền. Không may thay, chúng ta chỉ ước lượng được khoảng chi phí này cho một vài nơi thôi.

Bão - bao gồm bão lốc nhiệt đới, giông, và mưa bão hiện nay đã gây ra 38% tổng thiệt hại về tiền và của trên thế giới, vì chúng có thể hủy hoại nhà cửa, đường phố và những loại cơ sở hạ tầng khác. Mỗi cơn bão Katrina đã khiến Mỹ tốn $168 tỉ đô la Mỹ rồi.

Image of Phần thiệt hại gây ra bởi các loại thiên tai (đô la Mỹ)

Phần thiệt hại gây ra bởi các loại thiên tai (đô la Mỹ)

Ta cũng sẽ cần hàng tỉ đô la Mỹ để xây dựng lại nhà cửa và khắc phục thiệt hại trên các tuyến giao thông do thiên tai. Nhiệt độ cao cũng sẽ khiến mặt đường và đường sắt nóng chảy và làm hư hại chúng, trong khi lũ lụt sẽ hủy hoại những cây cầu.

Biến đổi khí hậu cũng gây ra thiệt hại về sức khỏe, ví dụ như thông qua sóng nhiệt, làm các căn bệnh trở nên tồi tệ hơn và cả ô nhiễm khí hậu nữa (hãy xem chương trước!). Để giải quyết choiceQuiz này, chúng ta cần dùng nhiều tiền hơn cho y tế, bao gồm việc đào tạo nhiều y bác sĩ hơn và mua thêm nhiều thiết bị y tế hơn.

Thay đổi lượng và loại thức ăn ta có thể sản xuất cũng sẽ ảnh hưởng gián tiếp đến nền kinh tế. Nếu thức ăn trở nên mắc hơn, người ta sẽ có ít tiền dùng trong những lĩnh vực kinh tế khác hơn như là nhà hàng, giải trí và du lịch.

Image of Giá thức ăn có thể ảnh hưởng đến các phần khác của nền kinh tế

Giá thức ăn có thể ảnh hưởng đến các phần khác của nền kinh tế

Liệu dùng tiền bây giờ có thể tiết kiệm tiền trong tương lai không?

Chúng ta có thể phòng tránh những khoảng chi phí gây ra do biến đổi khí hậu.

Chúng ta không cần lựa chọn giữa việc giảm phát thải và chuẩn bị trước cho ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đâu: thật ra, ta cần cả hai.

Chúng ta cần chuẩn bị trước bởi biến đổi khí hậu chắc chắn sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng do lượng khí thải chúng ta đã thải ra trước đây. Nhưng ta cũng cần phòng tránh những tác hại tồi tệ hơn nếu lượng phát thải vẫn tiếp tục giữ nguyên.

Nếu chúng ta không cố gắng ngăn chặn biến đổi khí hậu, ta có thể mất đến 10 ngàn tỉ đô la Mỹ trước năm 2050! Nếu nói theo cách đó, nếu ta dùng ít năng lượng hơn và bảo vệ các bể chứa cacbon tự nhiên như rừng mưa, ta có thể có thêm tiền trước năm 2050.

Có phải nền kinh tế nào cũng sẽ bị ảnh hưởng giống nhau không?

Người ta ước lượng được các nước đang phát triển sẽ phải hứng chịu đến 75-80% cái giá của biến đổi khí hậu, và Trái Đất nóng lên bao nhiêu, cái giá ấy sẽ cao lên bấy nhiêu. Do đó mặc dù sự bất bình đẳng giữa các nước giàu và nghèo đã giảm trong những thập kỉ gần đây, sự nóng lên toàn cầu sẽ làm chậm quá trình đó.

Image of Có thêm nhiều quốc gia hơn nữa sẽ mất tiền khi khí hậu biến đổi 2°C so với khi biến đổi 1,5°C

Có thêm nhiều quốc gia hơn nữa sẽ mất tiền khi khí hậu biến đổi 2°C so với khi biến đổi 1,5°C

Tại sao những ảnh hưởng này sẽ tồi tệ hơn với người nghèo?

Những người nghèo nhất thế giới sẽ phải dùng phần tiền nhiều nhất của họ cho thức ăn. Biến đổi khí hậu sẽ khiến thức ăn trở nên đắt đỏ hơn, và khó khăn hơn để người ta chi trả.

Image of Những hộ gia đình nghèo dùng nhiều phần tiền hơn cho thức ăn

Những hộ gia đình nghèo dùng nhiều phần tiền hơn cho thức ăn

Những ảnh hưởng của các dịch bệnh cũng sẽ tồi tệ hơn cho những người có ít tiền bạc, những người mà thông thường phải tự chi trả cho chi phí chữa trị của mình.

Và còn nhiều hơn thế nữa. Những nền kinh tế của các nước đang phát triển thường sẽ chịu nhiều ảnh hưởng của biến đổi khí hậu hơn. Xuyên suốt nhiều nước ở Châu Phi, khoảng 70% người đi làm được thuê ở các trang trại nhỏ, do đó nông nghiệp chiếm phần lớn trong tổng lượng GDP của khu vực. Đây là một lý do khác cho vì sao các nước đang phát triển thường bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi biến đổi khí hậu .

Kể cả khi các quốc gia giàu hơn mất nhiều tiền hơn, phần trăm GDP bị mất do biến đổi khí hậu ở các nước nghèo hơn vẫn lớn nhất.

Một vài quốc gia và công ty sẽ được lợi từ biến đổi khí hậu! Những quốc gia gần Cực Bắc, như Canada và Nga, sẽ kiếm được tiền khi băng tan. Băng tan sẽ giúp họ dễ dàng lấy được khí và đầu dưới thềm biển và cho tàu thuyền di chuyển được khắp quốc gia.

Những công ty được chi trả tiền cho các ảnh hưởng của thiên tai (như hỏa hoạn hay lũ lụt) cũng sẽ được lợi luôn.

Những dự đoán này chính xác được bao nhiêu?

Dự đoán xem biến đổi khí hậu sẽ tốn bao nhiêu tiền rất khó, một phần là do ảnh hưởng của nó sẽ khác nhau tùy vào quốc gia và lĩnh vực. Ta cũng không biết chính xác được những ảnh hưởng này sẽ ra sao hay sẽ có những thay đổi lớn như thế nào. Hơn thế nữa, cái giá của nó sẽ tùy thuộc vào công ty thay đổi để thích nghi với biến đổi khí hậu như thế nào, điều mà rất ít bài nghiên cứu đề cập đến.

Những mô hình kinh tế thường đặt nặng những ảnh hưởng đến hiện nay hơn, có nghĩa là những ảnh hưởng trong tương lai thường bị xem nhẹ.

Ngoài ra, rất nhiều hậu quả của biến đổi khí hậu đối với nền kinh tế khó có thể quy đổi ra tiền bạc. Ví dụ như, một mạng người hay một nền sinh thái có giá bao nhiêu? Những mô hình thường phải gán một giá trị cho chúng, mặc dù nó dường như là điều không thể! Do đó, những số liệu nói ta biết biến đổi khí hậu sẽ khiến ta tiêu tốn một khoảng tiền như thế nào thường không nói lên được toàn bộ sự việc.

Image of

Kết luận

Biến đổi khí hậu sẽ khiến ta tốn tiền, mặc dù rất khó để ta biết được cái giá chính xác của nó. Nó cũng sẽ khiến tiền bạc ít được chia đều cả trong nước lẫn ngoài nước.

Ngăn chặn biến đổi khí hậu và chuẩn bị cho những tác hại ta chẳng thể ngăn chặn nữa có thể giảm những phí tổn này và sự bất bình đẳng trong ngắn và dài hạn.

Trước mắt, ta đã tìm hiểu về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với con người và nền kinh tế. Nhưng chúng ta không phải là những cá thể duy nhất trên hành tinh này! Trong những chương tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về những ảnh hưởng đến môi trường hoang dã…

Chương tiếp theo