Mặc dù việc các loài dần dần bị tuyệt chủng là lẽ đương nhiên, tốc độ tuyệt chủng đang tăng với tốc độ chóng mặt do các hoạt động của con người và sự biến đổi khí hậu do loài người gây ra.
Không may thay, các nhà khoa học đã dự đoán rằng
Khoảng 1 triệu loài động và thực vật đang có nguy cơ bị tuyệt chủng, một phần là do sự nóng lên toàn cầu đang diễn ra quá nhanh.
Cuộc chiến sinh tồn ấy đang trở nên gay gắt hơn từ các mối đe dọa đến từ con người: những thứ như ô nhiễm, săn bắt và nạn phá rừng, đã và đang phá hoại nhà của rất nhiều loại sinh vật.
Ngoài sự tuyệt chủng hoàn toàn, ta cũng có thể thấy rõ số lượng cá thể của nhiều loài cũng giảm dần trên khắp thế giới. Trong khoảng 1970-2014, mật độ dân số của hơn 16.000 nhóm động vật có xương sống trong 4.000 loài đã giảm đến 60% trên trung bình.
Biến đổi khí hậu gây ra sự tuyệt chủng như thế nào?
Có nhiều tác nhân chính. Chúng bao gồm:
- Những cơn sóng nhiệt, như ở Úc, khi 23.000 con dơi quạ bị chết vì sốc nóng vào năm 2018.
- Mực nước biển dâng cao làm giảm diện tích đất liền. Điều này đồng nghĩa với việc các loài động vật sẽ ít tiếp xúc được đến nguồn thức ăn và khu vực sống, làm giảm khả năng sống còn của chúng.
- Lũ lụt từ biển khiến đất và nước trở nên mặn hơn. Đây là choiceQuiz lớn cho những loài cây không thể thích nghi được với môi trường ngập mặn vì chúng có thể đẩy nước ra khỏi tế bào, khiến chúng mất nước.
Đại dương
Đại dương đóng vai trò quan trọng trong việc giữ các điều kiện sống trên Trái Đất ở mức cân bằng bằng cách hấp thụ nhiệt và khí CO₂ từ bầu khí quyển. Mặc dù việc đệm này có ích cho chúng ta trên cạn, những sinh vật dưới biển lại phải gánh chịu hậu quả xấu. Hãy cùng xem xét ví dụ dưới đây:
Các rạn san hô là nhà cho hàng trăm, nếu không nói hàng triệu loài. Điều này khiến chúng là một trong những nơi đa dạng sinh học nhất trên Trái Đất.
Rạn san hô:
- Cung cấp nơi ở cho một phần tư các loài cá.
- Bảo vệ con người khỏi bão lũ bằng cách đánh tan các cơn sóng.
- Cung cấp nguồn thu nhập cho ít nhất 94 quốc gia bằng cách thu hút du lịch.
Khi áp lực về nhiệt độ gia tăng, san hô biến trắng và trở nên đói. Điều này được gọi là sự tẩy trắng của san hô.
Chúng ta đã chạm đến mức nhiệt độ tăng thêm 1,0°C. Các rạn san hô nhạy cảm đến mức nếu nhiệt độ tăng lên 1,5°C trên mức tiền cách mạng công nghiệp, người ta dự đoán rằng khoảng 70 đến 90% trong số chúng sẽ biến mất. Nếu nhiệt độ tăng thêm lên đến 2°C, hầu hết các rạn san hô sẽ biến mất.
Cuộc sống dưới đại dương sẽ còn trở nên tồi tệ hơn nữa với choiceQuiz gọi là axit hóa đại dương: khi đại dương hấp thụ khí CO₂ ta thải ra môi trường, nó trở nên axit hơn. Tính axit tăng cao sẽ làm ảnh hưởng đến các phản ứng hóa học các loài vật dưới biển cần để sinh tồn.
Các loài sinh vật có thể làm gì?
Để tránh việc bị tuyệt chủng cho biến đổi khí hậu, rất nhiều loài chỉ có ba sự lựa chọn để sinh tồn.
Trở nên linh hoạt hơn
Các loài sinh vật có thể thay đổi hành vi để thích nghi với những điều kiện khác nhau.
Ví dụ như, khi đất bị ngập bởi nước biển nó trở nên rất mặn, điều này có thể khiến cây mất nước. Các loại cây trồng có khả năng điều hòa nước trong cơ thể sẽ thích nghi tốt hơn khi lũ lụt diễn ra thường xuyên hơn.
Di cư
Một cách mà động vật hoang dã có thể phản ứng lại là di cư (di chuyển) đến một môi trường sống phù hợp hơn. Các loài thường di cư gần hơn đến hai cực (khoảng 17km trong mỗi thập kỉ) hay lên cao hơn (khoảng 11m trong mỗi thập kỉ) để có nhiệt độ lạnh hơn.
Tiến hoá
Sau một khoảng thời gian dài, những sự thay đổi đó có thể xuất hiện ở trong DNA của sinh vật. Khi những gen mới có ích xuất hiện trên một cá thể, nó có thể được truyền xuống rất nhiều thế hệ sau.
Liệu sinh vật có thích nghi đủ nhanh?
Không may thay, tất cả các loài khó mà có thể di cư đủ nhanh để theo kịp với những thay đổi trong nhiệt độ đã được dự báo trước.
Điều này nhanh hơn gấp 10 lần tốc độ các loài cần di chuyển trong cuối kỉ băng hà. Thêm vào đó, các loài có thể không còn nơi nào để đi nếu chúng gặp phải các rào cản hay đã lên đến đến đỉnh núi rồi
Kết luận
Biến đổi khí hậu chỉ là một trong vô vàn mối đe dọa đến môi trường hoang dã của hành tinh này. Tốc độ nóng lên toàn cầu tăng nhanh có nghĩa là các loài sẽ không thể thích nghi hay di cư đủ nhanh để sinh tồn. Chúng ta cần làm giảm tốc độ nóng lên toàn cầu nếu ta muốn bảo vệ hệ sinh thái và những gì chúng có thể cung cấp cho loài người.
Đến bài quiz!